آييننامه اجرايي مدارس
مصوب جلسه 652– تاريخ20/5/1379 õ شماره ابلاغ8/1077/120-تاريخ7/6/1379
مقدمه:
اهميت و نقش آموزش و پرورش در بهسازي و توسعه زندگي فردي و اجتماعي موجبشدهاست كه جامعه و اولياي دانشآموزان انتظار داشته باشند كه مدرسه محيطي رشد دهنده، پويا وزمينهساز پرورش استعدادهاي بالقوه و خداداد فرزندان آنان باشد.تحقق اهداف متعالي آموزش وپرورش ولزوم توجه به روحيات و ويژگيهاي نسل جوان،تفاوتهاي ناشي از شرايط جغرافيايي ومحيطي و محدوديت منابع و امكانات، ايجاب ميكند كه اداره امور مدارس مبتني بر افزايش قدرتتصميمگيري، استقلالنسبي، انعطاف پذيري و روشهاي غير متمركز و مشاركتجويانه باشد تابتواند فضاي عمومي مدرسه را پويا، پرنشاط و فعال نموده و توانمنديها و خلاقيتهايمديران، معلمان و دانشآموزان را به خوبي شكوفا و متجلي سازد.بدين جهت لازم ديده شد آييننامه اجرايي مدارس با توجه به سياستها و راهبردهاي اساسي آموزش و پرورش از جمله تمركززدايي، مدرسه محوري و توسعه مشاركت همه بعدي تنظيمگردد و با تفويض اختيارات لازمبه مدارس، زمينه مناسبتري براي تحقق اهداف تعليم و تربيت فراهمشود.
فصل اول - كليات
ماده 1- مدرسه ازمهمترين نهادهاي اجتماعي،تربيتي و آموزشي و اصليترين ركن تعليم وتربيت است كه به منظور تربيت صحيح دانشآموزان در ابعاد دینی، اخلاقی، علمی،آموزشي،اجتماعي و كشف استعدادها و هدايت و رشد متوازن روحي ومعنوي وجسماني آنانبراساس اهداف مصوب دورههاي تحصيلي ، برابر ضوابط و دستورالعملهاي وزارتآموزش و پرورش تأسيس و اداره ميشود.
ماده 2- مدرسه با همكاري كليه كاركنان و با مشاركت دانشآموزان و اولياي آنان زير نظر مديرمدرسه ادارهميشود.تعدادكاركنانمدرسهوشرح وظايف هر یک از آنان توسط وزارتآموزشوپرورش ابلاغ ميشود.
فصل دوم - اركان وشوراهاي مدرسه
ماده3- اركان و شوراهاي مدرسه عبارتند از:
1 - مدير مدرسه.
2 - شوراي مدرسه.
3 - انجمن اولياو مربيان.
4 - شوراي معلمان.
5 - شوراي دانشآموزان.
1ـ مدير مدرسه :
ماده4- مدير مدرسهبه عنوان نماينده آموزش وپرورش منطقه مسئول حسن اجراي فعاليتهايآموزشي،پرورشي،ماليو اداري مدرسه ميباشد ودر كليه امور مدرسه مسئوليت دارد و موظفاست براساس مقررات با برنامهريزيهاي مناسب و استفاده ازمشاركت كاركنان ،دانشآموزان واولياي آنهاو با بهرهگيري از امكانات وظرفيتهاي داخل وخارج از مدرسه، جهت تحقق اهدافمصوب دوره تحصيلي تلاش كند،بهگونهاي كه ارزيابي عملكرد سال تحصيلي بيانگر ارتقاء و رشدكيفي و مطلوب دانشآموزان در ابعاد مختلف باشد.
ماده 5- مديرمدرسه موظف است بامشاركت كاركنان مدرسه و اولياي دانش آموزان برنامه سالانهخودرا درابعاد مختلف با رعايت ضوابط آموزش وپرورش تنظيم و به تصويب شوراي مدرسهبرساند.
ماده 6- مديرمدرسه موظف است بااستفاده بهينه از منابع مالي دولتي وبابهرهگيري از مشاركتهاي اختياري مردمي و كمكهاي خيرين و تقويت منابع اعتباري مدرسه شرايط لازم را براي اجرايمناسب برنامهمدرسه فراهم كند.
ماده7- مدير مدرسه بايد با وظايف و مسؤليتهاي خود و با شرح وظايف همكاران كه ازسويآموزش وپرورش ابلاغ ميشود بخوبي آشنا باشد. مدير مدرسه موظف است شرح وظايف مصوبهريك از كاركنان مربوط را به آنان ابلاغ نمايدو بر اجراي صحيح آن نظارتكند.
ماده8 ـ مدير موظف است بطور منظم و برنامهريزي شده شوراي مدرسه ،انجمن اوليا ومربيان،شوراي معلمان و شوراي دانشآموزان را تشكيل دهد و براجراي مصوبات وچگونگي ثبتو نگهداري سوابق و صورت جلسات مربوط نظارتكند.مدت فعاليتشوراهاوانجمناولياءومربيانتاتشكيلشوراهاوانجمن سال تحصيلي بعد خواهد بود.
ماده 9- انتصابمديرانمدارس با رعايت اصل شايسته سالاريبرابرآييننامهانتصاب مديرانمصوب شوراي عالي آموزش و پرورش خواهدبود.
2- شوراي مدرسه:
ماده10- درراستايسياست مدرسه محوري وتفويضاختيارات به مدارسوبهمنظور توسعهمشاركت،همكاري واستفادهازتجارب معلمان،مربيان واولياي دانش آموزان درادارهمدرسه، بهبود فرايند تصميمگيري، ارتقاي كيفي فعاليتهاي آموزشي وپرورشي واداری، تدوينبرنامههايسالانه مدرسه وهماهنگي امور ونظارت بر فعاليتهاي مربوط،در هر يك از مدارسشورايي بهنام شوراي مدرسه تشكيلميگردد.تركيب اعضا و شرح وظايف شوراي مدرسه به شرحزير است:
الف- تركيب اعضاء:
1- مديرمدرسه.
2- معاونين مدرسه .
3- يك نفراز مربيان امور تربيتي يا مشاوران به انتخاب مربيان و مشاوران مدرسه.
4- نماينده شوراي معلمان.
5- نماينده انجمن اوليا و مربيان به انتخاب انجمن.
تبصره - درصورتلزوم و به ويژه درمواقعي كه پيشنهادهاي شوراي دانشآموزان مطرح است مديرمدرسه از نماينده شوراي دانشآموزان و برحسب مورد از افراد ذيربط و صاحبنظربرايشركت در جلسات شوراي مدرسه دعوت ميكند.
ب - شرح وظايف :
1- مراقبت ونظارت بر فعاليتهاي مدرسه درچارچوب اهداف مصوب دوره تحصيلي و مفاداينآييننامه .
2- نظارت برحسن اجراي مصوبات شوراي عاليآموزش وپرورش و دستورالعملهاي مربوطوبخشنامههاي ابلاغي از سوي وزارت آموزش وپرورش وبرنامهريزي برايتوجيهوآموزشعواملذيربط.
3- بررسي و تأييد برنامههاي پيشنهادي سالانه مدرسه كه از سوي مدير،در چارچوب مقرراتو ضوابط مربوط،به شورا ارائه ميشود.
4- بررسي و اتخاذ تصميم در مورد پيشنهادهاي ارائه شده از سوي شوراي معلمان، انجمن اولياو مربيان و شوراي دانشآموزان.
5- بررسيوتأييدبرنامههايمربوط بهبزرگداشتاياماللهومناسبتهاي مختلف ديني و انقلابيوملي.
6- بررسي و تأييد برنامههاي مربوط به مسابقات علمي،ورزشي،فرهنگي و هنري در سطحمدرسه.
7- بررسي و تأييد برنامه اردوها و بازديدهاي دانشآموزان از مراكز علمي، فرهنگی، حرفهايبارعايت ماده 107 اين آيين نامه .
8- بحث و اتخاذ تصميم در مورد چگونگي برگزاري امتحانات با رعايت مقررات و دستورالعملهاي مربوط.
9- تصميمگيريدرموردتشويقوتنبيهدانشآموزانبرابرمندرجاتبندهاي 2 و3 فصل ششم اينآييننامه.
10- برنامهريزيبرايتقديرازكاركنان و دانشآموزان نمونه به منظور ارائه الگوهاي شايسته با همكاري انجمن اولياء و مربيان.
11- تصمیم گیری در مورد تخلفات امتحانات داخلی دانش آموزان برابر آیین نامه رسیدگی به تخلفات امتحانی.
12ـ تصميمگيري درمورد لباس و پوشش دانشآموزان،در چارچوب مباني و ضوابط مندرجدر فصل پنجم اين آييننامه.
13- نظارتبرفرآيندبودجهبنديبرنامهدرسيارائه شدهاز سوي شوراي معلمان و تأييدآنبراي اجرا.
14ـ بررسي مشكلات موردي دانش آموزاني كه بامسائل خاصي ازنظرآموزشي و پرورشي مواجهند و ارائهپيشنهادبه كميسيون خاص ادارات آموزش و پرورش مربوط باتوجه بهاختيارات كميسيون مذكور.
15ـ صدور مجوز اخذ امتحان از دانشآموزي كه در امتحان پاياني[1] داخلي و امتحان جهشتحصيلي و تغيير رشته غيبت موجه داشته استتا دوهفته پس از پايان ايام امتحانات.
16- بررسی و تصویب پیشنهاد شورای معلمان در مورد تعیین پایه تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی مشمول ماده 43 این آیین نامه.
17ـ برنامهريزي براي كمك به دانشآموزاني كه شرايط استفاده از ماده 54 اين آيين نامه راداراميباشند.
18- تصميمگيري درمورد دايربودن مدرسه در ايام تعطيل رسمي و اوقات فراغت، براي فعاليتهاي فوق برنامه آموزشي و پرورشي، با مسئوليت مستقيم مدير مدرسه.[2]
19- برنامهريزي براي ارتقاي هر چه بيشتر دانش معلمان و كاركنان مدرسه.
20- ترويج وگسترش فعاليتهايآموزشي ،پرورشي وتقويت اعتقادات ديني ،قرآني و نمازومكارم اخلاقي و فراهمآوردنامكانات و زمينههاي برگزاري شايسته مراسم گوناگون عبادي - سياسي.
21- بررسی و اتخاذ تصمیم در مورد چگونگی ارتقاء مهارت های زندگی واجتماعی مورد نیاز دانشآموزان.
22- برنامهريزي مناسب به منظورتوسعه تربيت بدني ،بهبودوضع امكانات ورزشي، حفظ وتوسعه نمودهاي عيني اخلاق وآداب اسلامي ،ارتقاي سطح بهداشت ، بهبود وضعیت فضا وتجهيزات كارگاهي، آزمايشگاهي و نمازخانه وحفظ محيط زيست.
23- بررسي و اتخاذ تصميم در مورد نحوه مشاركت مؤسسات و دستگاههاي آموزشي خارجاز مدرسه درآموزشهاي علمي وعملي دانش آموزان براساس آييننامههاي مربوط.
24- بررسي واتخاذ تصميم درمورد عرضه توليدات وارائه خدمات حاصل از فعاليتهايآموزشي (عملي - كارگاهي)دانش آموزان به متقاضيان براساس آيين نامه مربوط.
25- برنامهريزي مناسب براي برقراري ارتباط و تعامل بين مدرسه وجامعه محلي به منظوربهرهمندي از امكانات وظرفيتهاي پيرامون مدرسه درارتقاء اموركمي وكيفي مدرسه.
26- تعيين پايه تحصيلي دانشآموزي كه در نظام آموزشي خارجي تحصيلكرده ومتقاضي ادامه تحصيل در مدرسه ايراني خارج از كشور است، با رعايت مفاد آئيننامه ارزشيابيمداركتحصيليخارجي[3].
27- تغيير رشته تحصيلي دانش آموزاني كه رشته تحصيلي آنان در كشور محل انتقال موجودنميباشد،چنانچه دانش آموز بايد در امتحان برخي از دروس به عنوان تغيير رشته شركت كندميتواند ضمن ثبت نام و ادامه تحصيل در رشته مورد نظر ،دروس مربوط را تاپايان سالتحصيلي امتحان دهد.1
28- انتخاب دانش آموز جهت تحصيل در مدرسه شبانه روزي با رعايت اساسنامه مدارسشبانهروزي.
29ـ بررسي واتخاذ تصميم در مورد دانش آموزاني كه با مشكلات اخلاقي و رفتاري خاصمواجهند با حفظ و رعايت شأن و كرامت انساني آنان و تصميمگيري درمورد دانش آموزانمشمول ماده 84 اينآييننامه. در چنين مواردي موضوع با حضور مدير، يكي از معاونين بهانتخاب مدير،يك نفر از مربيان امور تربيتيبهانتخاب مربيان و مشاور مدرسه (در صورتوجود مشاور در مدرسه) بررسي وتصميملازم اتخاذ ميشود.
ماده 11- رياست شوراي مدرسه با مديراست ودستورجلسات شوراي مدرسه با نظر اعضايشوراي مذكورتوسط مديرمدرسه تعيين مي شود.مسئوليت اجراي تصميمهاي شوراي مدرسه نيز با مدير خواهد بود. همه كاركنان مدرسه موظفند براي اجرايمطلوبمصوباتشوراهمكاري نمايند.
تبصره - دبيرشوراي مدرسه در اولين جلسه ازبين اعضا تعيين ميشود. دبير شورا موظف است خلاصهاي از مذاكرات يا تصميمات متخذه هر جلسه را ثبت نموده و به امضاي اعضاي شورابرساند.
ماده 12- در هر سال تحصيلي مدير بايد در اولين فرصت و حداكثر يكماه پس از بازگشاييمدارس نسبت به تشكيل شوراي مدرسه اقدامكند. شوراي مدرسه حداقلهردوهفته يكبارتشكيلجلسهخواهدداد.
ماده 13- شوراي مدرسه با حضور اعضاء رسميت مييابد و مصوبات آن با رأي اكثريتحاضرين جلسه قابل اجرا ميباشد. مصوبات شورا نبايد با آييننامهها و مقررات عمومي كشور وضوابط وزارت آموزش و پرورش مغايرت داشته باشد.
تبصره- در مدارسي كه به علت كمبودن تعداد دانش آموز و عدم حضور برخي از افراد موضوعبندالفماده10تعداداعضاءكمتراز 3 نفر باشد شورا تشكيل نميشود و وظايف آن به مديرواگذارميگردد.
3ـ انجمن اولياء و مربيان:
ماده14- به منظور تقويت همكاري و مشاركت اولياي دانشآموزان براي كمك به ارتقاي كيفيتفعاليتهاي آموزشي و پرورشي و گسترش ارتباط دوكانون مقدس خانه و مدرسه، انجمن اوليا ومربيان تشكيلميشود.تركيب اعضا و وظايف انجمن اوليا و مربيان مدارس به شرح زير است:
الف - تركيب اعضا:
1- مدير مدرسه.
2- يكي از معاونين به انتخاب مدير.
3- نماينده شوراي معلمان.
4- معاونپرورشييايكيازمربيانامورتربيتيودر صورت نبودنمربي،يكيازمعلمان آگاه به مسائلتربيتي به انتخاب مدير.
5- منتخبين اولياي دانشآموزان.
تبصره1- تعداد اولياي دانشآموزان و نحوه انتخاب آنان جهت عضويت در انجمن و چگونگي وزمان تشكيل جلسات برابر آيين نامه انجمن مركزي اوليا و مربيان خواهد بود.
تبصره2- درصورت لزوم مدير مدرسه ميتواند از نماينده شوراي دانشآموزان و برحسب موردازافراد ذيربط و صاحبنظر براي شركت در جلسات انجمن دعوت كند.
ب - شرح وظايف:
1- تأمين مشاركت فكري، فرهنگي،عاطفي و آموزشي اوليا و تقويت هماهنگي و همسويي تربيتيو آموزشي خانه و مدرسه.
2- برنامهريزي و تشكيل جلسات عمومي اولياي دانشآموزان.
3- برنامهريزي و تصميمگيري جهت تشكيل جلسات آموزش خانواده.
4- همكاري و مشاركت با شوراي معلمان در برگزاري كلاسهاي فوق برنامه.
5- مشاركت در اجراي برنامههاي كارآموزي هنرجويان در هنرستانها .
6- همكاري و مشاركت با مدير مدرسه در اجراي فعاليتهاي پرورشي،برگزاري اردوهاي دانشآموزي و بازديد از مراكز علمي،آموزشي و فرهنگي.
7- همكاري و مشاركت درباره چگونگي قدرداني از كاركنان،اوليا و دانشآموزان و اعضايشوراهاي مدرسه با رعايت ضوابط و مقررات مربوط.
8-جلب همكاري اولياي دانشآموزان جهت مشاركت و كمك به ارتقاء كيفيت فعاليتهاي مربوط وارائه پيشنهادهاي لازم به مدير مدرسه.
9- تلاش و همكاري براي جلب مشاركت اولياي دانشآموزان،صاحبان حِرَف، افراد خيّر وموسسات خيّريه در تأمين امكانات مورد نياز و بهبود اداره امور مدرسه.
10- نظارت بر چگونگي اخذ كمكهاي مردمي با رعايت قوانين و مقررات مربوط.
11ـ تشكيل شوراي مالي مدرسه با عضويت مدير مدرسه ،رئيس انجمن و نماينده شوراي معلماندر اولين جلسه انجمن.
12- نظارت بر نحوه هزينه وجوه حاصل از كمكهاي مردمي ،خدمات فوق برنامه، سرانه دانشآموزان و كمكهايشوراهاي آموزش و پرورش ازطريقشوراي مالي و مطابقت موارد هزينه بابرنامههاي مصوب شوراي مدرسه.
13ـ بررسي و اتخاذ تصميم نسبت به سرويس رفت و آمد دانشآموزان.
14- انتخاب نماينده براي شركت در شوراي مدرسه.
15ـ انجام اموريكهبراساسبخشنامههايانجمنمركزياولياو مربيان به عهده انجمن مدرسه محولميگردد.
تبصره1- درمدارس بزرگسالان و مدارس كمجمعيتي كه برابر آييننامه انجمن مركزي اوليا ومربيان، امكانتشكيل انجمن نميباشد،وظايف انجمن به مدير مدرسه واگذار ميشود.
تبصره 2- مدارس ضميمه ومدارسي كه به صورت مجتمع (ابتدايي ،راهنمايي تحصيليومتوسطه)توسط يك مدير اداره ميشوند ميتوانند درصورت تمايل مدير، انجمن اولياء ومربيانرابه صورت مشترك تشكيل دهند.
4- شوراي معلمان:
ماده 15- به منظور بحث و تبادل نظرو هماهنگي در امور آموزشي، پرورشي و اداري مدرسه و تأمين مشاركت معلمان در حسن جريان آموزشي و پرورشي واداري مدرسه، شورايي بهنام شوراي معلمان با شركت همه معلمان ، مربيان و مشاوران مدرسه تشكيل ميگردد. وظايف شوراي معلمانبه شرح زير است:
1ـ نظارت بر همسوييبرنامهها و روشهايكاري در چار چوب اهداف مصوب دوره تحصيلي ومفاد اين آييننامه.
2ـ مشاركت مؤثر و كارآمد در تهيه برنامهها و فعاليتهاي آموزشي و پرورشي مدرسه وهمكاريدر اجراي آن پس از تأييد شوراي مدرسه.
3- بودجهبندي برنامه درسي با رعايت مقررات مربوط و ارائه آن به شوراي مدرسه جهت تأييد.
4- بررسي و تبادل نظر پيرامون چگونگي افزايش اثر بخشي روشهاي تدريس.
5- چارهانديشي براي تأمين مشاركت فعال دانشآموزان در فرايند آموزش و پرورش.
6- تلاش در ارتقاي كيفيت برنامههاي آموزشي وپرورشي وبررسي علل افت تحصيلي دانشآموزان وبرنامهريزي براي كاهش آن .
7- مشاركت در تنظيم برنامههاي پرورشي،تقويت اعتقادات ديني واخلاقي و آداب اسلامي در دانشآموزان .
8- بررسي و تبادل نظر به منظور هماهنگ كردن نحوه تشويق وتنبيه دانشآموزان.
9- بحث وتبادلنظرواتخاذ تدابير مناسب درموردمسائل آموزشي،پرورشي و انضباطیدانشآموزان و بهبود اداره مدرسه.
10- بحث وتبادلنظردربارهمحتوايكتابهايدرسيوانعكاس آن به مسئولين ذيربط از طريقمدير مدرسه.
11- تبادل نظر و هماهنگي در مورد نحوه استفاده از وسايل آموزشي ، كمك آموزشيوكارگاهي.
12- ارائه راهكارهاي مناسب براي ترغيب دانشآموزان به منظور انجام مطالعات درسي وغيردرسي.
13- ايجاد هماهنگي در ارتباط با نحوه و ميزان تكاليف درسي دانش آموزان متناسب با نياز،استعدادهاوعلائق آنان .
14- همكاري،برنامهريزي و تصميمگيري در خصوص چگونگي تشكيل كلاسهاي فوقبرنامه با مشاركت انجمن اوليا و مربيان و رعايت ضوابط مربوط.
15- بررسي منابع آموزشي ،كمكآموزشي و پرورشي و انتخاب و معرفي كتب، نشريات،نوارهاي صوتي و تصويري جهت استفاده در مدرسه با رعايت ساير مقررات.
16- انتخاب نماينده يانمايندگان شوراي معلمان براي شركت در شوراي مدرسه و انجمناولياومربيان دراولينجلسه شوراي معلمان.
17- تعيين پايه تحصيلي دانش آموزان مشمول ماده 43 اين آييننامه وارائه پيشنهاد بهشورايمدرسه.
ماده 16ـ رياست شوراي معلمان به عهده مدير و در غياب مدير برعهده نايب رئيس است كهتوسط شوراي معلمان تعيين ميشود. مدير مدرسه مسئول تعيين دستور جلسات و اجراي تصميماتياستكهاتخاذميشود.
تبصره1- مدير مدرسه ميتواند در صورت لزوم از متخصصين تعليم و تربيت، معلمان بازنشسته، كارشناسان و مسئولين آموزش و پرورش و اولياي دانش آموزان جهت شركت درشوراي معلمان و تبادل نظر در زمينههاي مربوط دعوت كند.
تبصره2- دبير شوراي معلمان در اولين جلسه توسط اعضاي شورا تعيين ميشود و موظفاستخلاصهاي از مذاكرات يا تصميمات متخذه هر جلسه را ثبت نموده و به امضاي اعضاي شورابرساند.
تبصره3- شوراي معلمان مي تواندبه منظور انجام بهتر وظايف خودنسبت به تشكيل گروههايدرسي وآموزشي اقدام نمايد.
ماده 17- مديران مدارس موظفند اولين جلسه شوراي معلمان راحتي الامكان قبل از بازگشاييمدارس وحداكثرتاده روز پس از آن تشكيلدهند.جلسات شوراي معلمان حداقل هر ماه يك بارتشكيل ميشود.
5- شوراي دانشآموزان:
ماده 18- به منظورمشاركت دانش آموزان درامورمربوط به مسائل آموزشي، پرورشي، انضباطي، ورزشي و فوق برنامه و ايجاد ارتباط صحيح و مستقيم دوسويه بين دانشآموزان و اوليايمدرسه وارج نهادن به شخصيت و كرامت آنان وتقويت اعتمادبه نفس و خودباوري و مسئوليتپذيري ومشاركت جويي در آنان، شوراي دانشآموزان درسطح مدارس تشكيل ميشود. تركيب اعضا و شرح وظايف شوراي دانشآموزان به شرح زير است:
الف - تركيب اعضا:
اعضاء شوراي دانشآموزان ،ازميان دانش آموزان شاغل به تحصيل همان مدرسه خواهند بود، تعدادو نحوه انتخاب اعضابرابر دستورالعملي خواهد بود كه توسط وزارت آموزش و پرورش تنظيم وابلاغ ميگردد.
ب - شرح وظايف:
1- مراقبت برهمسويي فعاليتهاي شوراي دانشآموزان با مفاد اين آيين نامه .
2ـ بررسي پيرامون چگونگي مشاركت دانشآموزان در بخشي از فعاليتهاي آموزشي وپرورشي و اجرائي مدرسه و ارائه پيشنهاد به مدير مدرسه.
3ـ همكاري در برنامهريزي و اجراي مناسبتهايمذهبي، انقلابي وملي در مدارس.
4ـ اداره نشريه ديواري و همكاري دراداره امور كتابخانه مدارس.
5 - همكاري در برگزاري مسابقات فرهنگي،هنري،علمي و ورزشي دانشآموزان.
6ـ همكاري در برگزاري بازديدهاي علمي و اردوهاي تفريحي و مذهبي.
7ـ همكاري دربرگزاري نماز جماعت و اداره نمازخانه مدارس.
8 ـ همكاري درتشكيل و اداره تعاوني دانشآموزان در مدارس.
9ـ همكاري در امور انتظامي و بهداشتي مدرسه.
10- همكاري در تنظيم برنامهامتحانات داخلي مدرسه.
11ـ انتخاب نماينده براي شركت موردي در شوراي مدرسه و انجمن اولياء و مربيان .
12ـ ارائه پیشنهاد به مدیر مدرسه جهت تشویق دانش آموزانی که مشارکت فعال در امور اجرایی مدرسه داشته اند.
ماده19- شوراي دانشآموزان يك شوراي درون مدرسهاي استوفاقدشعبهوتشكيلات خارجاز مدرسهخواهدبود.شوراي دانش آموزان مجازبه ايجادرقابتهاي ناسالم سياسي وفعاليتجناحي وحزبيدرداخل ياخارج ازمدرسه نميباشد و نمي تواند در انتخاباتله يا عليه كانديداها فعاليت نمايد.
ماده20- مدير مدرسه موظف است نسبت به تشكيل شوراي دانشآموزان برابر شيوهنامه ابلاغيدرهرسال اقدامنمايد.جلسات شوراي دانش آموزان حداقل هرماه يكبار تشكيل ميشود.
تبصره1- براي اثربخشي بيشتر شوراي دانش آموزان ،يكي از معاونان يا مربيان امور تربيتي و در غیاب آنها یکی از معلمان مدرسه به انتخاب مدیر، ضمن هدایت جلسات شورای دانش آموزان، مشکلات آنان را پيگيري مينمايد.
تبصره2- شوراي دانش آموزان ميتواندباموافقت شوراي مدرسه نسبتبه تشكيل انجمنهاي ديني، فرهنگي ، هنري ، ورزشي وعلمي اقدام كند.
ماده21- شوراي دانشآموزان درمدارس نقش مشورتي و مشاركت در اموراجرايي دارد وتصميمهاي آن با رأي اكثريت و پس از تأييد مدير بارعايت مفاد اين آئيننامه قابل اجراخواهدبود.مديرمدرسه همكاري لازم رابراي رفع مشكلات شوراي دانش آموزان درحدامكاناتوتوان بعمل خواهدآورد.
نكات ضروري درمورد انجمن اولياء ومربيان وشوراهاي مدرسه :
ماده 22- تشكيل هرگونه انجمن يا شورايي در مدرسه به غير از موارد مندرج در اين آييننامه، قبلاز تصويب شوراي عالي آموزش و پرورش مجاز نيست.
تبصره- انجمنها و شوراهايي كه براساس مقررات عمومي كشور مانند مصوبات مجلس شوراياسلامي، شوراي عالي انقلاب فرهنگي و هیأت دولت تشكيل ميشوند تابع مقررات خاص خودخواهند بود.
ماده 23 - مكاتبات ياهرنوع ارتباط اشخاص حقيقي ياحقوقي باانجمن اولياء ومربيان ياهريك ازشوراهاي مدرسه فقط ازطريق مديرمدرسه انجام ميگيرد.
ماده 24- شوراهاي مندرج دراين آيين نامه درسطح مدرسه فعاليت ميكنند وتشكيل آنها در سطح منطقه يابالاتربدون تصويب شوراي عالي آموزش وپرورش مجاز نخواهد بود.[4]
ماده25- درمواردي كه تصميمهاي اتخاذشده درانجمن اولياومربيان ياهريكاز شوراهاي مدرسه، بانظرمديرمغايرباشد،مديرموضوعرابه اداره آموزش و پرورش مربوط منعکس کرده ورأيونظررييس اداره متبوع لازم الاجرا ميباشد.
ماده 26- مديرمدرسه موظف است هرسه ماه يكبارگزارشي ازنحوه فعاليت شوراها و انجمن اولیاءومربيان شامل تعداد جلسات و اهم تصميمگيريهاي شوراي مدرسه رابه اداره آموزشوپرورش محل ارسال نمايد.
تبصره- اداراتآموزش و پرورش، انجمناولياء ومربيان وشوراهاي فعال مدارس را مورد تشویق قرارخواهند داد.
فصل سوم - شرايط ثبت نام وادامه تحصيل دانش آموزان
ماده27-ثبت نام دانشآموزان براي ورودبه هريك ازدورههاي تحصيلي درمدارس داخل کشور با اصل شناسنامه ودرمدارس خارج ازكشوربااصل شناسنامه يا گذرنامه صورت ميگيرد. [5]
ماده 28- هنگام ثبتنام دانشآموز در پايه اول دبستان و انتقال دانش آموز پايه مذكور از يك مدرسه به مدرسه ديگر،مدير مدرسه بايد پس از رؤيت شناسنامه، صحت شرط سني دانشآموز رابا قيد تاريخ مطابقت درظهر تصوير (فتوكپي) شناسنامه، گواهي و امضا نمايد.گواهي مذكور بايد درپرونده تحصيلي دانشآموز ضبط و نگهداري شود.
ماده29ـ مديران مدارس بايد هنگام ثبتنام دانشآموز در پايه اول ابتدايي، كارت بهداشتي تنظيم شده ازسوي مراكز بهداشتي رامطالبه و در پرونده تحصيلي دانشآموز ضبط و نگهداري نمايند.
تبصره- در شهرستانها و مناطقيكه طرح سنجش سلامت جسماني وآمادگي تحصيلي، بينايي وشنوایینوآموزان براي ورودبه دبستان اجراميشود، ارائه گواهي سلامتي و بلامانع بودن ثبتنامدانشآموزان درمدرسه عادي كه توسط پايگاههاي سنجش صادرميشود،ضرورياست.
ماده 30- برگزاري آزمون ورودي، مصاحبه و تعيين شرط معدل براي ثبتنام دانشآموزان ودريافت هرگونه وجهاجباري (به جز وجوه مربوط به بيمه حوادث و كتابهاي درسي) در زمانثبتنام مجازنيست و نبايد دانشآموزي به دلايل مذكور از ثبتنام محروم شود.[6]
تبصره- مدارسي كه داراي قانون و ضوابط خاص ميباشند ازحيث ثبتنام تابع قوانين و مقرراتمربوط به خود خواهند بود.
ماده31- ثبتنام دانشآموزاني كه محل سکونت آنان به مدرسه نزدیک تر است، در اولويت خواهدبودوثبتنامازدانشآموزانيكهوالدينآنانهردو شاغلهستند در مدرسه نزديك به محل كار پدر يا مادر بلامانع است.
ماده 32- در مدرسه براي هر دانشآموز پرونده تحصيلي تشكيلميشود. پرونده تحصيلي در ردوره نشان دهنده وضعيت تحصيلي دانشآموز در آن دوره خواهدبود و بايد علاوه بر مداركمندرج در شيوهنامه ثبت نام، شامل كارنامههاي سنوات قبل همان دورهتحصيلي نيز باشد. برايدانش آموزان دورهراهنمايي تحصيلي وجود كارنامهتحصيلي پايه پنجم ابتدايي و براي دانشآموزان دورهمتوسطه، وجود گواهينامه دايم يا موقت پايه سوم راهنمايي تحصيلي در پروندهتحصيلي ضرورتدارد.
تبصره - افرادي كه با استفاده از ارزشيابي مدارك تحصيلي خارجي يا برابر مقررات با شركت درامتحان ورودي موفق به ادامه تحصيل ميشوند،نياز به كارنامه تحصيلي سنوات قبل ندارند.
ماده 33- مدير مدرسه ميتواند در موارد استثنايي با اخذ تعهد كتبي از ولي دانشآموزي كه فاقدشناسنامه و مدارك تحصيلي است از وي بصورت مشروط حداكثر براي مدت يك ماه ثبت نامنمايد. ادامه تحصيل اين قبيل دانش آموزان در صورت عدم ارائه مدارك هويتي و تحصيلي منوط بهموافقت كميسيون خاص اداره آموزش وپرورش خواهد بود و در هرصورت دانشآموز موظفاست براي ثبت نام قطعي ودرج مشخصات وي در دفتر آمار تاقبل از اولين نوبت امتحاني مداركهويتي وتحصيلي خود را به مدرسهتسليم كند.
تبصره - ثبت نام و ادامهتحصيل دانش آموزي كه مدارك تحصيلي خارجي وي جهت ارزشيابيناقص ميباشد، باتأييد كميسيون ارزشيابي مدارك تحصيلي خارجي و اخذ معرفينامه از اداره كلآموزش وپرورش مدارس خارج ازكشورتا قبل از شروع امتحانات پاياني بلامانع است .چنانچه تاپايان امتحانات خرداد ماه پايه تحصيلي قطعي دانش آموز توسط اداره كل آموزش وپرورش مدارسخارج از كشور بارعايت ساير مقررات مشخص نشود، امتحانات خرداد و شهريور وي به عنوانامتحان تعيين پايه محسوب خواهد شدو چنانچه دانش آموز در امتحانات شهريور ماه قبول نشودميتواند جهت تعيين پايه در امتحان دروس پايه پايينتر به صورت يك نوبتي شركت كند.
ماده 34- پذيرفتن دانش آموز بصورت مستمع آزاد ممنوع است.
تبصره - دانش آموزي كه به ضرورت در محلي غير از محل ثبت نام خود بسر ميبرد ميتواند باارائه كارت شناسايي مدرسه يا گواهي تحصيلي و با اخذ معرفينامه از اداره آموزش وپرورش(مقصد) ، ازكلاسهاي درس يكي از مدارس در محل جديد بصورت موقت استفاده كند.
ماده 35- دارندگان مدارك تحصيلي نهضت سوادآموزي بارعايت شرايط سني ميتوانند به شرحذيل ادامه تحصيل دهند :
الف- بامدرك تحصيلي دوره مقدماتي در پايه دوم ابتدايي ثبت نام و ادامه تحصيل دهند و يا در امتحانپايه دوم ابتدايي (به عنوان ورود به پايه سوم) شركت كرده و در صورت احراز شرايط قبولي در پايهسومابتدايي ثبت نام كنند.
ب- با مدرك تحصيلي دوره تكميلي در پايه چهارم ابتدايي ثبت نام نمايند.
ج- بامدرك تحصيلي دوره پاياني درپايه پنجم ابتدايي ثبت نام نمايند.
ماده 36- شرايط سنيثبت نام در مدارس روزانه بشرح زير خواهد بود:[7]
الف - دوره ابتدايي:
1- حد اقل سن ثبت نام در پايه اول دبستان 6 سال تمام و حد اكثر آن در مناطق شهري 9 سالتمام و در مناطق روستايي و عشايري 11 سال تمام خواهد بود.
2- حداكثر سن ثبت نام در دوره ابتدايي در مناطق شهري 14سال تمام و در مناطق روستايي وعشايري 16 سال تمام خواهد بود.
ب - دوره راهنمايي تحصيلي:
حد اكثر سن ثبت نام در پايههاي اول، دوم و سوم راهنمايي تحصيلي در مناطق شهري به ترتيب15، 16 و 17 سال تمام و در مناطق روستايي و عشايري به ترتيب 17 ، 18 و19 سال تمام است.[8]
ج - دوره متوسطه:
حداكثر سن ثبت نام در پايههاي اول،دوم و سوم متوسطه و دوره پيشدانشگاهي در مناطق شهري ،روستايي و عشايري به ترتيب 18، 19، 20 و 21 سال تمام است.
تبصره1 - در هر دوره تحصيلي دوسال به حداكثر سقف سني دانش آموزان معلول جسمي كه درمراكز آموزشي خاص به تحصيل اشتغال دارند اضافه ميشود.
تبصره2- ملاك محاسبه سن دانش آموز جهت ثبت نام،اول مهرماه خواهد بود.
تبصره3- ملاك تعيين شهر و روستا براي رعايت حداكثر سن مجاز ثبت نام، تقسيمات كشوري خواهد بود. چنانچه برخي روستاها درطول سال تحصيلي به محدوده شهري منضمشوند ادامهتحصيل دانشآموزان آن مناطق ،تاپايان آن دوره تحصيلي مطابق شرايط سني روستا خواهدبود.[9]
تبصره4- ثبت نام مجدد دانش آموزان غيرمشمول نظام وظيفه كه ترك تحصيل کردهاند، با رعايت شرايط سني در پايه تحصيلي مربوط بلامانع است.
ماده37 - ثبت نام مجدددانش آموز درهمان پايهاي كه قبول شدهاست با رعايت ساير شرايط صرفاً در مدارس غيرانتفاعي يا بصورت متفرقه مجازاست.[10]
ماده38ـ ثبتنام دانشآموزان پسري كه به سن مشموليت مقرر در قانون خدمت وظيفه عموميميرسند، تابع مقررات و شيوهنامههايي است كه با هماهنگي نظام وظيفه از طريق وزارت آموزش وپرورش ابلاغميشود.
ماده39- غيبت غيرموجه سه ماه متوالي وبيشتر دانش آموزان مشمول از نظر مقررات نظام وظيفه ترك تحصيل تلقي ميشود.
تبصره - وقفه تحصيلي وغيبت موجه ترك تحصيل محسوب نميشود.
ماده40- حداكثر تعداد سالهاي مردودي مجاز در هرپايه تحصيلي در دورههاي ابتدايي وراهنمايي تحصيلي دو سال خواهدبود و دانشآموزبارعايت شرايط سني ميتواند براي سومينسالدر همان پايه ثبتنام كند.[11]
تبصره- دانش آموزان معلول جسمي كه درمراكز آموزشي خاص به تحصيل اشتغال دارند مجازخواهندبود به مدت يكسال بيشتراز دانش آموزان عادي تكرار پايه كنند.
ماده 41- دانش آموزي كه به دلايل موجه قبل از شروع سال يا نيمسال تحصيلي موفق به ثبت نامنشدهاست ميتواند صرفاً با اخذ مجوز از كميسيون خاص اداره آموزش وپرورش محل، ثبت نامكرده و ادامهتحصيلدهد. در اينگونه موارد در ستون ملاحظات دفتر آمار به شمارهنامه و رأيكميسيون خاص استناد ميشود.
تبصره - دانش آموزي كه پس از ارزشيابي مدارك تحصيلي خارجي از طريق اداره كل آموزش پرورش مدارس خارج ازكشورجهت ثبت نام معرفي ميشود نياز به اخذ موافقت ازكميسيونخاص اداره آموزش وپرورش ندارد و ثبت نام وي در هر زمان از سال تحصيلي بلامانع خواهدبود.
ماده42- ثبتنام از دانشآموزان اتباع خارجي مقيم ايران براساس مدارك هويتي و اقامتي معتبرصورت ميپذيرد. افراد خارجي مقيم ايران ،رانده شدگان وپناهندگان از كشورهاي خارجي بايدداراي اجازه اقامت مورد تأييد وزارت كشور باشند .
ماده43- پايه تحصيلي دانشآموزي كه به عللي مانند عدم دسترسي به مدرسه، بيماري و يا اقامت درخارج از كشورنتوانسته به موقع وارد مدرسه شود يا مدارك تحصيلي وي در اثر حوادثي از قبيلسيل، زلزله وآتش سوزي از بين رفته وياوقفهاي در ادامه تحصيل او ايجاد شده است وهمچنين پايهتحصيلي دانشآموزي كه مدارك قابل قبولي جهت ارزشيابي ندارد، در دوره ابتدايي با رعايتحداقل سن متعارف ثبت نام و بررسيهاي انجام شده از سوي شوراي معلمان توسط شورايمدرسه تعيين ميشود و در ستون ملاحظات دفتر آمار به رأي شوراي مدرسه استناد ميشود. دردورههاي راهنمايي و متوسطه متقاضي ادامه تحصيل با توجه به حداقل سن متعارف و توانايي خودميتواند با معرفي اداره آموزش وپرورش محل در امتحان ورودي پايه مورد نظر شركت نموده ودرصورت احرازشرايط قبولي در پايه بالاتر ادامه تحصيل دهد. (سن متعارف در دوره ابتدايي براي پايههاي اول تا پنجم به ترتيب 6و7 و 8 و9 و10 سال تمام وبراي پايههاي اول تا سوم راهنمايي 11و12و13سال تمام وبراي پايههاي اول تا سوم متوسطه 14 و15و16 سال تمام ميباشد.)[12]
ماده 44- انتقال دانش آموزان در جريان سال تحصيلي از يك مدرسه به مدرسه ديگر درهمانمنطقه درصورت موافقت مدير مدرسه مقصد بارعايت سايرمقررات و از يك منطقه و ناحيه به سايرمناطق و نواحي آموزش و پرورشدرصورت موافقت ادارهآموزش و پرورش مقصد تا يك ماه قبلاز شروع امتحانات پاياني بلامانع خواهدبود.
تبصره 1- منظور از امتحانات پاياني موضوع اين ماده، در نظام سالي امتحانات آخر سال و در نظامنيمسالي- واحدي امتحانات پايان نيمسال است.
تبصره 2- پرونده تحصيلي و نمرههاي امتحاني اين گونه دانش آموزان بايد حداكثر تا يك ماه پساز انتقال دانشآموز به مدرسه جديدارسال شود.
تبصره 3- انتقال دانش آموزان وداوطلبان آزادسال آخر متوسطه پس از امتحانات نهايي خردادماهاز يك منطقه به منطقه ديگر مشروط برداشتن عذرموجهباموافقت كميسيون خاص اداره آموزشوپرورش مبدأ بلامانع ميباشد.
ماده45- انتقال دانش آموزان مدارسبزرگسالانبه مدارسروزانه منوط به گذراندن کلیه دروس يك پايه تحصيلي و داشتن شرايط سني وساير ضوابط ثبت نام مدارس روزانه است. انتقالدانش آموزانمدارسروزانه به مدارس بزرگسالان تا يكماه قبل از برگزاري امتحانات پاياني مدارس بزرگسالان بلامانع است.
تبصره - دانشآموزان دوره متوسطه كه به علت ازدست دادن شرايط تحصيل مدرسه روزانهبهمدارس بزرگسالانمنتقل ميشوند،اجازه بازگشت به مدارس روزانه را نخواهند داشت.[13]
ماده 46- شرايط سني ثبت نام در مدارس بزرگسالان (شبانه) ومتفرقه به شرح زير خواهد بود:
1 - حداقل سن تحصيل درمدارس بزرگسالان در دورههاي راهنمايي تحصيلي و متوسطه بهترتيب 14و16 سال تمام خواهدبود.
تبصره 1- در شرايط خاص بامجوز كميسيون خاص اداره آموزش وپرورش محلبه صورت موردي ميتوان از دانشآموزي كه حداقل شرط سني را ندارد، در مدرسه بزرگسالان ثبت نام نمود.
تبصره 2- دانش آموزي كه شرايط تحصيل در مدرسه روزانهرا از دست ميدهد و دانشآموزمردود متوسطه باهرسني ميتواند درمدرسه بزرگسالان ثبت نام كند.
2 - برگزاري امتحان متفرقه در دوره ابتدايي به استثناء پايه پنجم در داخل كشور مجاز نيست.حداقل سن براي ثبت نام در امتحانات متفرقه پايه پنجم ابتدايي 10 سال تمام است و براي شركتدر امتحانات مذكور نيازي به ارائه مدارك قبولي سنوات قبل نخواهد بود. درساير پايهها شرط سنيوجود ندارد ولي ارائه كارنامه قبولي پايه قبل ضروري است .
3 - حداقل سن براي ثبت نام در امتحانات متفرقه دوره راهنمايي تحصيلي (جامع) 18 سال تمام دراولمهرماه است و دارندگان كارنامه قبولي پايه پنجم ابتدايي ميتوانند بدون ارائه مدرك قبوليپايههاي اول و دوم راهنمايي درامتحان نهايي دوره راهنمايي تحصيلي به صورت داوطلب آزادشركت كنند.
تبصره 1- ثبت نام وشركت داوطلبان پسرمشمول نظام وظيفه درامتحانات متفرقه بلامانع استليكن براي آنان معافيت تحصيلي صادرنخواهدشد.
تبصره 2- شركت در امتحانات متفرقه ازنظر مقررات نظام وظيفه ترك تحصيل تلقي ميشود.
ماده 47 - مديرمدرسه موظفاست حداكثر تا يك ماه پس از شروع سال تحصيلي، پروندهتحصيلي كليه دانشآموزان را بررسينمايد و چنانچه از دانشآموزي برخلاف مقرراتثبتنام شده باشد،نسبت به هدايت او به پايه استحقاقي اقدامكند.
تبصره - اگر بعد از گذشت يك ماه از شروع سال تحصيلي مشخص شود دانشآموزي در همانسال يا سالهاي تحصيلي قبل برخلاف مقررات ثبت نام شدهاست، مديرمدرسه بايد موضوع را بهاداره آموزشو پرورش گزارشنمايد. در اينگونه موارد اداره آموزش و پرورش موظف است دراسرع وقت نسبت به تعيين سرنوشت تحصيلي دانشآموز و پيگيري موضوع از طريق مراجع ذيربط اقدام كند.
تسهيلات ويژه براي دانش آموزان خاص[14] :
ماده48- دانش آموزاني كه به دلايل موجه ازقبيل شركت درالمپيادهاودورههاي آموزشيمربوط،مسابقات ورزشيونظايرآن به تشخيص كميسيون خاص اداره آموزش وپرورش موفق بهشركت درامتحانات نهايي سوم راهنماييتحصيلي و متوسطه نميشوند ميتوانند درنوبت امتحاني بعدي شركتكنند.قبوليآنان به عنوان قبولي در امتحانات نوبت قبل محسوب خواهد شد.
ماده 49- كليه كساني كه يكي از بستگان درجه اول آنها در طول سال تحصيلي شهيد، اسير يا مفقودميگرددو همچنين دانشآموزاني كه يكي از بستگان درجه اول آنها در فاصله يك ماه قبل از آغازامتحانات خرداد يا شهريور ماه فوت ميشود در آن نوبت امتحاني مردود نخواهند شد. اين قبيلافراد ميتوانند علاوه بر نوبتهاي امتحانيمذكور دريك نوبت امتحاني ديگر همراه با غايبين مجاز شركت كنند.
تبصره - مفاد اين ماده شامل دروس نهايي دوره متوسطه نميشود.
ماده50- دانشآموزاني كه امتحانات آنان به علل مختلف از قبيل حوادث غيرمترقبه ، بلايايطبيعيبرگزار نشده و يا اوراق امتحانی آنان مفقود یا معدوم گردیده است امتحانات داخليميتوانندباتأييدكميسيون خاص اداره آموزشوپرورش در اولين فرصت وحداكثر تا يكماه پس از پايان ايام امتحانات در امتحانمجدد شركت نمايند.
تبصره - درموردامتحاناتنهاييصدور مجوزوتعيين نوبت امتحاني بر عهده كميسيون معين شوراي عاليآموزش وپرورش خواهد بود .
ماده51- مدرسه مي تواند با موافقت كميسيون خاص اداره آموزش وپرورش محل علاوه برموارد مندرج در اين آيين نامه تسهيلات زير را نيز براي دانش آموز قائل شود:
1- ثبت نام از دانش آموزي كه به دلايل مختلف از قبيل كبرسن ، مردودي يا مشروطي بيش از دفعاتمجاز و نظاير آن شرايط تحصيل در مدرسه روزانه را از دست دادهاست.
2- ثبتنام بدون حضور در كلاس از دانشآموزي كه به علت بيماري خاص قادر به حضور دركلاسنميباشد.
3- برگزاري امتحان به صورت چند گزينهاي ، املاء صحيح غلط، دادن وقت اضافي، جايگزين كردننمره بخش كتبي به جاي شفاهي يابالعكس در امتحانات داخلي با توجه به شرايط خاص جسمانيافراد (اختلالات حركتي ، ناسازگار بدني ، عدم تعادل بدني).
4- برگزاري امتحان غيرنهايي در خارج از مدرسه از دانش آموزي كه قادر به حضور در جلسهامتحاني مدرسه نيست .
5- اخذ امتحان پيش از موعد در دروسي كه امتحان آنها به صورت نهايي نيست حداكثر يكماه قبل ازشروعامتحاناتپاياني از دانش آموزي كه به ضرورت به اتقاق والدين خود به خارج از كشورعزيمت خواهد كرد.
6- اخذ امتحان از دانش آموزي كه در امتحانات هماهنگ غيبت موجه داشته است .
ماده 52- حداقل سن ثبت نام در مدارس ايراني خارج از كشور كه سن ورود به دبستان در آنكشورها 5/5 سال يا كمتر است 5/5 سال خواهد بود . دانش آموزاني كه در 5/5 سالگيواردمدارسايراني خارج از كشور مي شوند در صورتي ميتوانند در مدارس داخل كشور ادامه تحصيل دهند كهپايه اول دبستان را در مدارس ايراني خارج از كشور گذرانده باشند. انتقال اين قبيل دانش آموزان بهپايه اول مدارس داخل كشور درصورتي مجاز است كه اولياي آنان كارمند دولت، نهادها وارگانهاي انقلاب اسلامي در دواير و نمايندگيهاي جمهوري اسلامي ايران در ديگر كشورها بوده ومأموريتآنان قبل از پايان سال تحصيلي خاتمه يافته باشد.
ماده 53- دانش آموزان ازدواج كرده ميتوانند به يكي از روشهاي زير ادامه تحصيل دهند:
1- طبق مقررات در امتحانات متفرقه شركت نمايند.
2- طبق مقررات در مدارس بزرگسالان تحصيل نمايند.
3- درصورت داشتن شرايط سني در مدارس روزانه ثبتنام نمايند و بدون حضور در كلاس،مانندسايرين در امتحانات شركت نمايند.
4- با رعايت سادگي كامل و خودداري از ابراز مسائل ازدواج با ديگر دانشآموزان، مانند سايرين درمدارس روزانه به تحصيل ادامه دهند.
ماده 54 - دانشآموز دوره ابتدايي وراهنمايي تحصيلي كه به دلايل مختلف از قبيل عدمدسترسي به مدرسه،تكرارپايه و وقفهتحصيلي در شرايط سني بالاتر از سن متعارف پايه تحصيليخود قرار دارد، ميتواند در صورت قبولي در امتحانات خردادماه با حداقل معدل كل 14، درشهريورماه همان سالتحصيلي در امتحانات پايه بالاتر در مدرسه قبلي يا مدرسه جديدي كه برايادامه تحصيل ثبت نامكرده است به صورت يكنوبتي شركت كند ودر صورت احراز شرايط قبوليبه پايه بعدي ارتقاء يابد.[15]
تبصره1- داوطلبان آزادامتحانات متفرقه پايه پنجم ابتدايي ودانش آموزان شبانه (بزرگسالان)دوره راهنمايي تحصيلي مجاز به استفاده ازمفاداين ماده نخواهند بود.
تبصره 2- شرايط قبولي در امتحانات شهريورماه همانند شرايط مندرج در آييننامه امتحاناتدوره ابتدايي و راهنمايي تحصيلي خواهد بود.غايبين موجه شهريور ماه ميتوانند در امتحاناتداخلي باتأييد شوراي مدرسه و در امتحانات هماهنگ باتأييد كميسيون خاص اداره آموزشوپرورش در امتحانات غايبين مجاز شركت نمايند.
ماده55- ايثارگران مجازند يكسال بيش از ساير دانش آموزان درمدارس بزرگسالان[16] تحصيلكنند وهمچنين درهر نيمسال يادوره تابستاني يك عنوان درسي بيش از سقف واحدهاي مجاز انتخاب نمايند.[17]
فصلچهارم - شرايط بهداشتي وايمني مدارس
ماده 56- سعي شود براساس ضوابط ومعيارهاي وزارت آموزش وپرورش در هر مدرسهنمازخانه، كتابخانه، آزمايشگاه، كارگاه، سالن ورزشي، سالن اجتماعات، مكان و وسايل لازم برايكمكهاي اوليه و مراقبتهاي بهداشتي - درماني واطفاي حريق،پيش بيني وازامكانات موجوددرمدرسه وامكانات مشابه خارج از آن استفاده شود.
ماده 57 - مديران مدارس موظفند براي كمك به ارتقاء سطح بهداشت و سلامت محيط مدرسه براموري از قبيل تأمين آب آشاميدنيسالم ،نظافت سرويسهاي بهداشتي،توجه به پاكيزگيلباس،بدن،موي سر دانشآموزان، تهويه و تأمين رنگ وروشنايي مناسب براي فضاي مدرسه وتهيهوتوزيع موادخوراكي درتعاوني مدرسه واستفاده از لباس كاردركارگاهها مراقبت كامل معمول دارند.
ماده58- مديران مدارس بايد ابتداي سال تحصيلي نسبت به بيمه (حوادث) نمودن دانش آموزان اقدامكنند و در خصوص چگونگي استفاده از مزاياي آن، دانشآموزان و خانواده آنان را راهنمايينمايند.
ماده59- در مدرسه بايد حداقل يك بار در سال ازدانش آموزان معاينه بهداشتي - درماني بعملآيد. مديران مدارس بايد با كمك انجمن اوليا و مربيان نهايت همكاري را با مسئولان و سازمانهاي بهداشتي براي تأمين بهداشت و سلامت دانشآموزان داشته باشند.
تبصره- در مناطقي كه مربي بهداشت يا مركز بهداشتي درماني براياجراي برنامههاي بهداشتيوجود نداشته باشد وانجمن اوليا و مربيان نيز قادر به تأمين آن نباشد، مدير مدرسه بايد در اسرع وقت با تهيه گزارش لازم مراتب را به اطلاع اداره آموزش و پرورش محل برساند تا اقدامات لازم براي اجراي برنامههاي مربوط به مراقبتهاي بهداشتي وخدمات ايمني صورت گيرد.
ماده 60- در مواردي كه در اثر شيوع بيماري واگيردار يا به هر دليل ديگر در ارتباط با شرايط بهداشتي و ايمني مدرسه، ادامه تحصيل دانشآموزان با خطر احتمالي مواجه باشد، مدير مدرسهبايد با نظر كارشناسان مربوط و موافقت اداره آموزش وپرورش نسبت به تعطيل نمودن مدرسهبصورت موقت اقدام كند و اهتمام نمايد كه در اسرع وقت ترتيب ادامه تحصيل دانشآموزاندرمحل ديگر داده شود.
ماده 61- مديران مدارس موظفند به هنگام مشاهده علائم بيماري در دانشآموز مراتب را بهاطلاع اولياي وي برسانند تا ترتيب درمان دانش آموز قبل از سرايت بيماري به ديگر دانش آموزانداده شود.
ماده 62- دانش آموزي كه به سبب ابتلا به بيماري واگيردار غيبت كند ، هنگام بازگشت به مدرسهبراي اطمينان از بهبودي بايد گواهي پزشكي مبني برصحت مزاج ارائه نمايد.
ماده 63 - دانش آموزاني كه ضعف بينايي يا شنوايي دارند بايد در رديفهاي مناسب كلاس قرارگيرند و درمورد دانشآموزاني كه با دست چپ مينويسند نبايد هيچگونه ممانعتي بعمل آيد و پيشبيني محل مناسب براي نشستن و تأمين شرايط مناسب براي آنها بايد مورد توجه قرار گيرد.
فصل پنجم - پوشش و لباس دانش آموزان
ماده64ـ لباس دانشآموزان بايد از نظر دوخت و رنگ،ساده و داراي ظاهري آراسته و متناسب بامحيط آموزشي و تربيتي مدرسه باشد.
ماده65ـ دانشآموزان بايد علاوه بر استفاده از پوشش مناسب در مدرسه،در آمد و رفت به مدرسهنيز از لباس و پوشش مناسب و فاقد هرگونه تصوير و نوشته استفاده كنند.
ماده66 - لباس دانش آموزان علاوه بر پوشش، نشان وقار و عفاف آنان است، شكل و دوختلباس آنان بايد با شئون اسلامي متناسب باشد.
ماده67- پوشش دانشآموزان دخترشامل 1) چادر،مانتو، شلوارومقنعه 2) مانتو، شلوار و مقنعه می باشد.
تبصره1- چادربهترين حجاب و مناسبترين پوشش ميباشد.شايسته است مديران مدارس ضمن رعايت عدم اجبار، دانش آموزان دختر را به استفاده از آن تشويق و توصيه كنند.
تبصره 2 -رنگ مانتو، شلوار و مقنعه دانش آموزان دختر بايد ضمن توجه به شرايط سني وجغرافيايي از ميان رنگهاي مناسب انتخاب شود.
فصل ششم - مقررات انضباطي دانش آموزان
1 - وظايف دانش آموزان :
ماده68- دانش آموزان در دوران تحصيل موظفند موازين اسلامي و مقررات آموزش و پرورشرا در اخلاق و رفتار خويش رعايت كنند كه اهم آنها به شرح زيراست :
1- رعايت شعائر ديني .
2- رعايت ادب واحترام نسبت به مدير، معاون، معلمان، مربيان و ديگر كاركنان مدرسه.
3- رعايت حسن رفتار و اخلاق و همكاري با ساير دانشآموزان.
4- سعي شايسته در تحصيل، رعايت مقررات آموزشي و تربيتي، انجام فرائض ديني ومشاركت در فعاليتهاي اجتماعي مدرسه.
5- حضور به موقع در مدرسه و خروج از آن در پايان ساعات مقرر. (حضور در مدرسه در غيرساعات مقرر براي استفاده از زمين ورزش ، آزمايشگاه ، كتابخانه ، فعاليتهاي پرورشي و... منوط به اجازه ولي دانش آموزو موافقت مدير و به سرپرستي او يا يكي از كاركنان مدرسه مجازخواهدبود.)
6- حضور مرتب در مدرسه و كلاس درس در تمام مدتي كه مدرسه رسماً داير است.
7- رعايت بهداشت و نظافت فردي و همكاري با دانش آموزان ديگر و مسئولين مربوط درپاكيزه نگهداشتن فضاي مدرسه.
8- استفاده از لباس ،كفش ، جوراب ساده و مناسب و اصلاح موي سر متناسب با شئون دانشآموزي براي پسران و رعايت حجاب مناسب براي دختران.
9- خود داري از بكاربردن وسايل تجملي و آرايشي و پرهيز از همراه آوردن اشياء گرانبها ووسايل غيرمرتبط با امور تحصيلي به مدرسه.
10- خودداري از خريد و فروش در مدرسه به غير از مواردي كه در آييننامه شركت تعاونيدانشآموزي پيشبيني شده است .
11- مراقبت از وسايل شخصي و اهتمام در حفظ و نگهداري اموال، تجهيزات و ساختمانمدرسه. (چنانچه دانشآموزي به وسايل و ساختمان مدرسه يا ساير دانش آموزان خسارت واردآورد، بايدخسارت وارده توسط دانشآموز يا ولي وي جبران شود).
تبصره - برگههايي كه درموقع ثبت نام توسط دانشآموز وولي او تكميل ميشود، بايد حاوياهم وظايف انضباطي دانشآموزانباشد تا ضمن آگاهي و توجه ، دانش آموز وولي او انجام اينوظايف را تعهد كنند.
ماده69- مدير موظف است در مواردي كه دانش آموز تأخير ورود مكرر يا غيبت غير موجهداشته باشد، مراتب را به اطلاع ولي وي برساند تا با همكاري ولي چاره جويي لازم معمولشودچنانچه غيبت دانش آموزپسرمشمول وظيفه عمومي بيش از حد مقرردرماده 39 اين آييننامه باشد مديرموظف است مراتب ترك تحصيل وي را به مراجع مربوط اعلام كند.
ماده70- غيبت غيرموجه وتأخير ورود دانش آموز در دفترانضباطي ثبت وموجب كسر نمرهانضباط ميشود و در صورت تأخير ورود مكرر ياغيبت بيش از حد ،مدير مدرسه موظف استبا نظر شوراي مدرسه تصميم مقتضي را برابر مفادماده 76 اتخاذ نمايد ومراتب را كتباً به وليدانشآموز ابلاغ كند.
2 - ترغيب و تشويق:
ماده 71- مديرمدرسه بايد براي ترغيبدانشآموزان به انجام صحيح وظايف خويشبرنامههايي را تهيه و باتأييد شوراي مدرسه اجرا كند.
ماده72- دانش آموزاني كه وظايف خود رابه نحو شايسته انجام ميدهند، به روشهايزيرمورد تشويق قرار ميگيرند:
1- تشويق شفاهي در كلاس در حضور دانش آموزان .
2- تشويق شفاهي در مراسم آغازين در حضور كليه دانش آموزان .
3- تشويق كتبي و شفاهي در كلاس و اعلام آن به ولي دانش آموز.
4- تشويق كتبي و شفاهي در حضور كليه دانشآموزان .
5- اعطاي جايزه يا لوح تقدير با امضاي مدير مدرسه در حضور همه دانشآموزان .
6- تشويق كتبي و اعطاي لوح تقدير از طرف اداره آموزش و پرورش .
7- معرفي براي شركت در اردوهاي تربيتي، آموزشي و فرهنگي.
8- اعطاي نشانهاي دانش آموزيبرابر ضوابط مصوب شوراي عالي آموزش و پرورش
تبصره - اتخاذ تصميم در مورد بند 1 با معلم و مربي دانش آموز و بندهاي 2 لغايت 5 توسط مدير مدرسه وبندهاي 6و 7 پس از تأييد شوراي مدرسه انجام خواهد گرفت .
ماده73- در انجام هرنوع تشويق بايد موارد ذيل رعايت شود:
1- برنامههاي تشويقي مدرسه بايد منجربه تشويق وانگيزش دروني در دانش آموزان شده وروح اميد، تعاون ، عشق به كار و كوشش و جديت را در آنان توسعه دهد.
2- ملاك اصلي در تشويق ، سعي و كوشش دانشآموز و ميزان پيشرفت وي در مقايسه با وضعقبلي خود باشد.
3-تشويق بايد به گونهاي انجام پذيرد كه علت آن براي فردي كه تشويق ميشود وسايردانشآموزانروشن باشد.
4- جوايزي كه تهيه ميشود بايد متناسب با سن و ذوق دانش آموز باشد و ارزش آموزشي وتربيتيآن مورد توجه قرار گيرد.
5- خلاصه تشويقهاي مهم بايد در پروندۀ تحصيلي دانش آموزان درج شود و در صورت عدمحضور اوليا به نحو مناسب به اطلاع آنان برسد.
6- تشويق هيچ دانشآموزي نبايد سبب تحقير دانشآموز ديگري شود و در اعمال تشويقهانبايدتبعيض و استثنايي بين دانشآموزان قائل شد.
3 - تنبيه :
ماده74- قصور و سهلانگاري دانش آموزان نسبت بهانجام وظايف خودتخلف محسوب ميشود مدير، شوراي مدرسه،معاونان ومربيان موظفند قبل از اعمال هرگونه تنبيه از وضعوموقعيت محصل آگاهييابند و درجستجوي انگيزه وعلت تخلفبرآيند ونسبت به رفع آناقدامكنند.
ماده75- تنبيه بايد توجه دانشآموز را به اشتباه خود جلب و زمينه مناسب را براي ايجاد رفتارمطلوب در وي فراهم نمايد لذا اعمال تنبيه بايد متكي به يافتههاي علمي و استفاده از الگوهايمناسب تغييررفتار باشد تا موجب تجّري دانشآموز و اصرار وي بر تكرار اشتباه نشود.
ماده76- دانشآموزان متخلفي كه راهنماييها و چارهجوييهاي تربيتي، درآنها مفيد و مؤثرنميافتد، بارعايت تناسب به يكي از روشهاي زير مورد تنبيه قرار ميگيرند:
1- تذكر و اخطار شفاهي به طور خصوصي .
2- تذكر و اخطار شفاهي در حضور دانشآموزان كلاس مربوط.
3- تغيير كلاس ، در صورت وجودكلاسهاي متعدد دريك پايه بااطلاع ولي دانش آموز.
4- اخطار كتبي و اطلاع به ولي دانش آموز.
5- اخراج موقت از مدرسه با اطلاع قبلي ولي دانشآموز، حداكثر براي مدت سه روز.
6- انتقال به مدرسه ديگر .
ماده77- اعمال هرگونه تنبيه ديگر از قبيل اهانت ، تنبيه بدني و تعيين تكاليف درسي جهتتنبيه ممنوع استودر اعمال تنبيهات نبايد بين دانش آموزان تبعيض واستثنايي قائل شد.
ماده78- اعمال تنبيه مندرج در بندهاي 1 و 2 بر عهده معلم و مربي مربوط و بند 3 برعهدهمدير و بندهاي 4 و 5 پس از موافقت شوراي مدرسه برعهده مديراست .درمورد بند 6 علاوه برتأييد شوراي مدرسه ،اخذ موافقت اداره آموزش وپرورش نيز ضروري است .
ماده 79- در دبيرستانهاو هنرستانهاي وابسته به ساير وزارتخانهها، سازمانها و مراكز غيروابسته به آموزش وپرورش وساير واحدهاي آموزشي كه به علت منحصربه فردبودنيانظاير آن،انتقال دانشآموز از يك مدرسه به مدرسه ديگر ممكن نميباشد، در صورتاستمرار تخلف ، شوراي مدرسه با موافقت اداره آموزش وپرورش نسبت به اخراج دانش آموز از آن مدرسه اقدام مينمايد.
تبصره- درمواردي كه لازماست ولي دانشآموز درجريان تخلف فرزندش قرار گيرد، بايدقبلاً حساسيتهاي ولي بررسي وآنگاه با روش مناسب او را در جريان رفتار فرزندش قرار داد.
ماده 80- درصورتيكه دانشآموزي به علت تخلف از مدرسهاي به مدرسه ديگرمنتقلشودونهايتاً تشخيصدادهشودكه نظم آموزشي وتربيتي را برهم ميزند و موجب انحرافو گمراهي دانشآموزانديگرميشود،باتأييد شوراي مدرسه و موافقت اداره آموزش و پرورشمربوط درنوبت اول از حضور در مدارس منطقه ياناحيهآموزشي مربوط وبراي نوبت دومتامدتيكه ادارهكل آموزش وپرورش استانتعيينمينمايد ،از حضور دركليه مدارس محرومميشود وازاولياي او خواسته ميشود كه تعليم وتربيت فرزند خويش رابيرون از مدرسهبرعهدهگيرند.
ماده81- اعمال تنبيهات انضباطي مقرر دراين آييننامه بايد با رعايت نكات زير انجام پذيرد:
1- تنبيه انضباطي بايد روشنگرانه و آگاه كننده باشد.
2- به شرايط جسمي ورواني،سني،خانوادگي واجتماعي دانشآموز توجه شود.
3- تنبيه با تخلفي كه دانش آموز مرتكب شده، متناسب باشدوترتيب وتدريج مناسب دراجرايتنبيه رعايت شود.
4- خيرخواهي مدرسه براي دانش آموز و ولي او بيان و روشن شود.
5- فاصله زماني بين وقوع تخلف و اجراي تنبيه، نزديك و منطقي باشد.
6- شيوههايجبرانتخلفبهدانشآموزارائهگرددو از او خواسته شود كه خطا و تخلف خود را جبران كند.
7- در اجراي تنبيه ،آبروي دانش آموز حفظ شود و از تنبيه در حضور جمع جز در مواردضروري اجتناب گردد.
4- وظايف مدرسه در ارتباط با مقررات انضباطي:
ماده82- مديرمدرسه موظف است همكاران خود را نسبت به موارد انضباطي آگاه كند وممنوعيتتنبيه بدني را تذكر دهد و درصورت مشاهده تخلف ،مراتب را جهت اطلاع و اقدام لازم بهاداره آموزش وپرورش منطقه گزارش دهد.
ماده 83- تنبيه و تشويق اعمال شده و نتيجه آن در رفتار دانش آموز بايد در دفتر انضباطيدانشآموزان درج شود و در تعيين نمره انضباط وي مورد توجه قرار گيرد.
تبصره - سوابق تخلف و تنبيه دانشآموز در پايان هر سال تحصيلي امحاء خواهد شد تاسابقهنامناسبي براي دانش آموز باقي نماند.
ماده84-چنانچه دانشآموزيبهاتهام جرميازطريق مراجع قضايي بطورموقت بازداشت شود، پس از آزادي،شوراي مدرسه نحوهادامهتحصيل وي راتعيينميكندكه پسازتأييد ادارهآموزش وپرورش اجراميشود.مدت بازداشت دانش آموزبه عنوان وقفهتحصيلي محسوبميشود.
ماده85- مدير مدرسه موظف است باهمكاري معلمان، مربيان وشوراي دانش آموزان ، وظايفدانشآموزان و چگونگي تشويقها و اجمالي از تنبيههاي پيش بيني شده دراين آييننامه را به تناسبسن وفهم دانش آموزان وبه اقتضاي شرايط ، به آنان آموزش دهد .
فصل هفتم - امور مالي
ماده 86 ـ كليه درآمدهاي مدرسه(سرانه دانشآموزان و وجوه حاصل از خدمات فوقبرنامه،كمكهاي شوراهاي آموزش و پرورش مناطق و كمكهاي مردمي) بايد به حساب بانكيمدرسه واريزوبارعايتمقررات مربوط،تحت نظرشوراي مالي مدرسه هزينه شود.در روستاهاومناطقي كه كمككنندگان دسترسي به بانك نداشته باشند،مدير مدرسه به ازاي دريافت كمكهاينقدي،قبض شمارهدارومعتبرصادروبه اوليا تحويل ميدهد. وجوه جمعآوري شده در اولين فرصت با هماهنگي انجمن اوليا و مربيان بايد به حساب بانكيمدرسه واریز شود و در پايان هر سالتحصيلي گزارش عملكرد كمكهاي مردمي با امضاي مدير و رئيسانجمن اوليا و مربيان به شوراي آموزش و پرورش شهرستان ارسال گردد.
ماده87- شوراي مالي مدرسه درهرسال تحصيليباعضويت رئيس انجمن اوليا ومربيان، نماينده شورايمعلمان ومديرمدرسهتشكيل ميشودوبايداسنادهزينه بهامضاي اعضايشوراي ماليبرسد.
ماده 88- برداشت از حساب مدرسه با دو امضاء از سه امضاي شوراي مالي مدرسه (امضاي مديرو يك نفر ديگر از اعضاي شوراي مالي مدرسه) صورت خواهد گرفت و اعضاي شوراي مالي درمقابل انجام هزينهها مسئوليت مشترك خواهند داشت.
ماده 89- كليه اموال وتجهيزات خريداري شده و اهدايي مدرسه بايد مطابق مقررات مربوط شمارهگذاري و در دفتر اموال مدرسه ثبت شود.
ماده90- استفاده از كمكهاي مردمي براي تشويق كاركنان ، معلمان و مربيان مدرسه ميبايست با موافقت انجمن اوليا و مربيانمدرسه صورت پذيرد.
ماده 91- گرفتن هرگونه وجه بابت هزينه گردشهاي علمي، تفريحي و تربيتي بايد متناسب باهزينههاي مربوط وتوان پرداخت خانوادههاباشدوپس ازموافقت انجمن اوليا و مربيان مدرسهانجام گيرد.
ماده 92- شيوهنامه لازم درخصوص مقررات مالي با رعايت مفاد اين آييننامه توسط وزارتآموزش و پرورش تدوين و ابلاغ ميشود.
فصل هشتم - ساير موارد
ماده93- از اول مهرماه تا آخر شهريور ماه سال بعد يك سال تحصيلي محسوب ميگردد. دورهآموزش رسمي و امتحانات آن در هر سال تحصيلي از اول مهر ماه تا پايان خرداد ماه سال بعدخواهدبود،مگردر شرايط خاص كه با تصويب شوراي عالي آموزش وپرورش اعلام خواهد شد.
ماده 94 - در اوقات رسمي حضور مدير، معاونان، معلمان و ساير كاركنان در مدرسه جز درمواردي كه برابر قانون مجاز شناخته شده، الزامي است.
ماده 95 - برنامه درسي مدارس مطابق با جداول ساعات درسي و هفتگي مصوب تنظيم ميشود و قبلاز شروع سال تحصيلي به اطلاع معلمان ميرسد.
ماده 96- تعطيلات ضمن سال تحصيلي مدارس برابر تعطيلات رسمي كشور و تعطيلات نوروزي (لغايت 13 فروردين) و تعطيلات فصلي (تير ومرداد) خواهد بود و مدارس در ايامتعطيلات فصلي روزهاي دوشنبه وچهارشنبه براي انجام كارهاي اداري باز خواهند بود.تعطيلاتاضطراري ، برابرتصميم اداره كل آموزش و پرورش استان عملي خواهد شد ودر صورت بروزاينگونه تعطيليها، در فرصت مناسب بايد نسبت به جبران كمبودي كه ازاين لحاظ در مدت تحصيلرسمي سالانه روي ميدهد اقدام شود.[18]
ماده97- مرخصيهاي معلمان وكاركنان واحدهاي آموزشي طبق آئين نامه مرخصيها مصوبهيأت وزيران و شيوهنامههاي صادره از وزارت آموزش وپرورش خواهد بود. عوامل اداري واجرايي بايد به نحوي از مرخصي ساليانه خود استفاده نمايند كه منجر به تعطيلي مدرسه نشود.
تبصره - تعطيلات رسمي مدارس خارج از كشور به وسيله اداره كل آموزش وپرورش مدارسخارج از كشور پيشنهاد و پس از تصويب شوراي عالي آموزش و پرورش اجرا ميگردد.[19]
ماده 98- مدرسه بايد مشوق و نشاط آور باشد. مديران مدارس موظفند با نظارت مستمر به حجمتكاليف درسي و فعاليتهاي آموزشي و پرورشي و متعادل كردن دفعات امتحانات كلاسيشرايطيرا فراهم آورند كه از خستگي مفرط دانشآموزان جلوگيري شود.
ماده 99ـ معلمان در انتخاب روشهاي تدريس ، بودجه بندي كتابهاي درسي ، طرح سؤال امتحاني، بكارگيري وسايل كمك آموزشي و مواد كمك درسي با رعايت مقررات مصوب و تصميمهايشوراي مدرسه آزادي عمل خواهند داشت .
ماده 100ـ درماهمبارك رمضان و دهه اول ماه محرم حتيالامكان بايد از برگزاري امتحانخودداري شود.
تبصرهـ در روزهاي 19 و 23 ماه مبارك رمضان كلاسهاي نوبت صبح با دوساعت تأخير شروعميشود و برگزاري امتحان در اين دو روز مجاز نيست.
ماده 101 ـ ورود بازرسان و ناظران اعزامي وافرادي كه مورد شناخت مديرهستند به مدرسه بلامانعاست. ورود افراد متفرقه و كساني كه از طرف ساير دستگاهها و سازمانها براي انجام امريخاص به مدرسهمراجعه ميكنند،پس از هماهنگي با اداره آموزش و پرورش مربوط مجاز ميباشد.
ماده102ـ مدير مدرسه موظف است نسبت به حفظ ساختمان و نگهداري و استفاده درست ازوسايل و تجهيزات مدرسه مراقبت لازم را بنمايد. تنظيم درست و نگهداري سوابق اداري و دفاترآمار، اموال، امتحانات و مالي و نگهداري آن قسمت از سوابق تحصيلي دانش آموزان كه تحويلنشده است ،بارعايت شيوهنامههاي مربوط،در مدرسه الزامي است و مدیران مدارس موظفند در بازرسی ها و مراجعه افراد ذیصلاح اداری، سوابق مربوط را به رؤیت و در صورت لزوم بهتأييد آنانبرسانند.
تبصره - امحاء اوراق امتحاني دانش آموزان و ساير نوشتهها و مداركي كه جنبه دايمي ندارد بارعايت مقررات مربوط و تنظيم صورتجلسات لازم،انجام ميگيرد.
ماده103- مديرو كاركنان و دانشآموزان مدرسه الگوهاي اخلاقي و اسلامي هستند و موظفبهرعايت حقوق همه مردم بهويژه همسايگان مدرسه ميباشند.
ماده 104- هيچ يك از كاركنان مدرسه به استفاده از دسترنج دانش آموزان ياارجاع كارشخصيبهآنان مجاز نيستند.
ماده 105- مدير مدرسه مجاز نيست فضاي مدرسه وامكانات و تجهيزات آن رابدونتأييدشوراي مدرسه و موافقت اداره آموزش و پرورش در اختيار اشخاص يا سازمانها و مراكز ديگرقراردهد.
ماده 106- درايام انتخابات رسمي ازقبيل انتخاباترياست جمهوري ،مجلسخبرگان،نمايندگان مجلس شوراي اسلامي و شوراي شهر، ضمن اينكه تشويق و ترغيب دانشآموزان جهت حضور در انتخابات ضروري است، محيط مدرسه بايد از هر گونه گرايش به گروههايا افراد خاص مبرا باشد و هر گونه استفاده از محيط و امكانات مدرسه براي تبليغ نامزدهايانتخاباتي و برگزاري سخنرانيله يا عليه نامزدها موجب پيگرد قانوني است.
ماده 107- اعزام دانش آموزان جهت بازديد و گردشهاي علمي ،تربيتي و تفريحي درمحدودهشهرستان محل تحصيل با موافقت شوراي مدرسه و رضايت كتبي اولياي دانش آموزان بلامانعاست .مدير مدرسه موظف است موافقت شوراي مدرسه را به اداره آموزش و پرورش مربوط ارسال نمايد.براي اعزام دانش آموزان به خارج ازمحدوده شهرستان محل تحصيل ،علاوه براخذرضايت كتبي اوليا و موافقت شوراي مدرسه ، موافقت اداره آموزش و پرورش محل نيز ضرورياست.[20]
تبصره - انجام بازديدهاي علمي،تفريحي و تربيتي درايام برگزاري امتحانات رسمي مدارس و ازيكهفته قبل از آن ممنوع است.
ماده 108- كليه كارنامههاوگواهي هاي تحصيلي صادره از مدارس باامضاي متصدياموردفتري(يا فردي كه عهدهدار اين مسئووليت ميباشد)ومهروامضاي مديرمدرسه داراي اعتبارخواهدبود.[21]
تبصره1- صدور تأييديه ارزش تحصيلي برعهده اداره آموزش وپرورش منطقه ميباشد.
تبصره 2-صدورگواهينامه پايان تحصيلات دوره راهنمايي تحصيلي ومتوسطه برابر مصوبه شورايعالي آموزش وپرورشانجام ميگيرد.
ماده 109ـ ادارات آموزش وپرورشبرحسن اجراي اين آيين نامهنظارت خواهند داشت.
ماده 110- ازتاريخ ابلاغ اين آييننامه، مقررات مغاير لغو و كليه مدارس ابتدايي، راهنماييتحصيلي،متوسطه نظري ،فني وحرفهاي،كاردانش و پيش دانشگاهي مشمول مفاد اين آييننامهخواهند بود. مدارس استثنايي، شبانه روزي، استعدادهاي درخشان، نمونه دولتي، غيرانتفاعي ومدارس وابسته به ساير وزارتخانهها، نهادها و مراكز غير وابسته به آموزش و پرورش كه براساس قوانين و مقررات خاص تاسيس ميشوند، بجز در مواردي كه تابع قوانين خاص خود هستند،مشمول مفاد اين آييننامه خواهند بود.
موضوع: آييننامه اجرايي مدارس درششصدوپنجاه ودومين جلسهشوراي عالي آموزش و پرورشمورخ20/5/1379 به تصويب رسيد.صحيح است،به مورد اجرا گذاشته شود.
1- برابر مصوبه دویست و سی و چهارمین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 7/4/79 منظور از امتحان پایانی غایبین مجاز در نظام امتحانی نیمسالی امتحانات پایان نیمسال و در نظام سالی امتحانات خرداد و شهریور ماه است. ضمناً دانش آموزان دوره پیش دانشگاهی مشمول این بند نخواهند بود.
2- به استناد مصوبه دویست و چهل و هشتمین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 8/4/84 به شماره ابلاغی 9/10633/120 مورخ 22/4/84 « کسب رضایت اولیاء برای نگهداشتن دانش آموزان بعد از اوقات رسمی مدرسه الزامی است و در حوادث نیز مسبب حادثه با رعایت سایر نکات حقوقی به تشخیص مرجع ذیربط ملاک عمل خواهد بود.
1- بندهای 26 و27 منحصراً از اختیارات شورای مدارس ایرانی خارج از کشور می باشد.
1- به استناد مصوبه جلسه 742 شوراي عالي مورخ 24/11/85 به شماره ابلاغي8/2396/120 مورخ 27/3/86 شوراي عالي با تشكيل شوراهاي
انجمن اولياء و مربيان در استان ، شهرستان و منطقه به شرح زير موافقت نمود.
سازمان مرکزی انجمن اولیا و مربیان با رعایت اصل تعامل با شوراهای آموزش و پرورش و عدم تداخل در شرح وظایف آنها،
می تواند شوراهای انجمن اولیا و مربیان را در سطح استان، شهرستان و منطقه با ترکیب و وظایفی که به تصویب شورای عالی
انجمن اولیا و مربیان می رسد تشکیل دهد.
1- به استناد مصوبه پانصدو پنجمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 20/1/1369 که طی شماره 1450/120 مورخ 5/2/69 ابلاغ شده است.
« شوری موافقت می نماید دانش آموزان خارجی مسلمان نیز در صورت وجود ظرفیت و با رعایت سایر مقررات بتوانند در مدارس جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور ثبت نام و تحصیل نمایند. (اولویت با دانش آموزان خارجی ایرانی الاصل است) ضمناً داوطلبان آزاد خارجی نیز می توانند با رعایت سایر مقررات در امتحانات داوطلبان آزاد مدارس مذکور شرکت نمایند.»
همچنین به استناد مصوبه دویست و شصت و هشتمین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 1/8/80 که طی شماره 8/1844/120 مورخ 8/8/80 ابلاغ شده است:
«ثبت نام و ادامه تحصیل دانش آموزان خارجی متقاضی تحصیل در مدارس ایرانی خارج از کشور که فاقد مدارک هویتی (شناسنامه یا گذرنامه) می باشند براساس مدارک هویتی مورد پذیرش کشور متوقف فیه خواهد بود.»
1- به استناد مصوبه ششصدوهفتادودومین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 23/12/80 که طی شماره 8/4981/120 مورخ 15/12/80 ابلاغ شده است کلمه «اجباری» به ماده مذکور اضافه گردید.
1- برابر مصوبه دویست و پنجاه و سومین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 23/12/79 که طی شماره 8/7/120 مورخ 20/1/80 ابلاغ شده است: در مورد شرایط سنی دانش آموزان روستایی و عشایری که به مدارس شهری منتقل می شوند به شرح زیر اظهارنظر گردید:
«دانش آموزان مدارس روستایی و عشایری در صورت انتقال به مدارس شهری، تا پایان سال تحصیلی تابع شرایط سنی مناطق روستایی و عشایری خواهند بود»
←
همچنین به استناد مصوبه دویست و هفدهمین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 18/8/78 که طی شماره 8/3135/120 مورخ 26/8/78 ابلاغ شده است: ثبت نام از دانش آموزان مناطق روستایی در مدارس شبانه روزی مستقر در شهر و همچنین دانش آموزان مناطق روستایی که به علت عدم تشکیل کلاس در مناطق محل سکونت آنان، قصد ثبت نام و ادامه تحصیل در مدارس راهنمایی تحصیلی طرح روستا مرکزی را دارند تابع شرایط سنی مناطق روستایی و عشایری خواهد بود.
همچنین به استناد مصوب دویست و شصت و سومین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 13/6/80 که طی شماره 8/1263/120 مورخ 24/6/80 ابلاغ شده است:
«دانش آموزان مناطق روستایی و عشایری که برای ادامه تحصیل در مدارس نمونه دولتی مستقر در شهر پذیرش می شوند از لحاظ شرایط سنی ثبت نام تابع شرایط سنی دانش آموزان مناطق روستایی و عشایری خواهند بود.»
1- برابر مصوبه دویست و چهلمین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 5/7/ 79 که طی شماره 8/1982/120 مورخ13/7/79 ابلاغ شده است دانشآموزان پسری که از خدمت نظام وظیفه معاف هستند و همچنین دانش آموزان دختر، می توانند با حداکثر سن موضوع بند فوق ثبت نام کنند.
همچنین به استناد مصوبه پانصد و پنجاه و سومین جلسه کمیسیون خاص شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 26/9/1376 که طی شماره 8/8620/120 مورخ 3/10/76 ابلاغ شده است:
با توجه به اینکه در خارج از کشور مدارس شبانه وجود ندارد در صورتی که سن دانش آموزی در دوره راهنمایی تحصیلی از حداکثر سن مقرر در آیین نامه اجرایی تجاوز کند یکسال به سقف سنی وی اضافه شود».
2- به استناد مصوبه دویست و شصت و پنجمین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 3/7/80 که طی شماره 8/1497/120 مورخ 8/7/80 ابلاغ شده است:
←
« نظر به اینکه ثبت نام دانش آموزان برای تحصیل در هر یک از پایه های تحصیلی در فاصله پس از اعلام نتیجه خرداد تا قبل از بازگشایی مدارس انجام می شود چنانچه در فاصله مذکور برخی از روستاها به محدودۀ شهری منضم شوند ادامه تحصیل دانش آموزان آن مناطق به استناد تبصره 3 ماده 36 آیین نامه اجرایی مدارس تا پایان آن دوره تحصیلی مطابق شرایط سنی روستا خواهد بود.»
1- در نظام واحدی منظور از پایه، گذراندن کلیه دروس یک سال تحصیلی است.
2- به استناد مصوبه دویست وچهلمین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش مورخ
5/7/79 که طی شماره 8/1982/120 مورخ 13/7/79 ابلاغ شده است دانش آموزانی که به صورت تلفیقی در مدارس عادی تحصیل می کنند تابع شرایط سنی و حداکثر تعداد سالهای مردودی مدارس عادی هستند و همچنین به استناد رأی صادره در دویست و شانزدهمین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 4/8/78 که طی شماره 299/120 مورخ 5/8/78 ابلاغ شده است «دانش آموزان مدارس روزانه راهنمایی تحصیلی که به علت سه سال مردودی در یک پایه و یا دارا نبودن شرایط سنی مجاز به ثبت نام و ادامه تحصیل در مدارس مذکور نمی باشند می توانند در مدارس راهنمایی تحصیلی بزرگسالان ثبت نام و ادامه تحصیل دهند. حداکثر تعداد سالهای مردودی در هر یک از پایه های تحصیلی دوره راهنمایی بزرگسالان هم دوسال خواهد بود. دانش آموزان مدارس راهنمایی تحصیلی بزرگسالان نیز که در یک پایه تحصیلی دوبار مردود میشوند میتوانند برای سومین سال در همان پایه ثبت نام کنند و در صورت مردود شدن حق ادامه تحصیل در مدارس مذکور را نخواهند داشت و ادامه تحصیل آنان با رعایت سایر شرایط از طریق متفرقه ممکن خواهد بود
1- به استناد مصوبه دویست و هفتادو سومین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 27/9/80 که طی شماره 8/2252/120 مورخ 3/10/80 ابلاغ شده است اخذ امتحان ورودی در دوره راهنمایی تحصیلی و متوسطه ازدانش آموزانی که به زبان فارسی آشنایی ندارند به یکی از زبانهای خارجی بلامانع است.
1- به استناد مصوبه دویست و نودمین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 14/8/81 به شماره 8/4882/120 مورخ 18/8/81 «منظور از شرایط تحصیل صرفاً شرط سنی است و ثبت نام مجدد دانش آموزی که از مدرسه روزانه به مدرسه بزرگسالان منتقل می شود در صورت داشتن شرایط سنی و رعایت سایر ضوابط در مدرسه روزانه بلامانع است.»
1- به استناد مصوبه ششصدو هشتاد و نهمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ
14/5/1382 که طی شماره 8/2073/120 مورخ 15/5/82 ابلاغ شده است.
شورای عالی آموزش و پرورش مقرر می دارد:
- غیبت دانش آموزان شرکت کننده مسابقات علمی، فرهنگی هنری، مهارتی و ورزشی در سطح ملی و بین المللی از کلاس درس در زمان مسابقه و اردوی آن موجه تلقی می شود.
تبصره – وزارت آموزش و پرورش موظف است با هزینه سازمان اعزام کننده، تسهیلات آموزش جبرانی را برای این قبیل دانش آموزان فراهم کند.
- به دانش آموزانی که درمسابقات کشوری وبین المللی واردوی آن شرکت می کننداجازه داده شوددرامتحانات داخلی علاوه بر نوبت های امتحانی خرداد و شهریور ماه همراه غایبین موجه همان سال تحصیلی در امتحان درس یا دروسی که نمره قبولی کسب نکرده اند شرکت کنند.
تبصره – در مورد دانش آموزان دوره پیش دانشگاهی، اخذ امتحان مجدد حداکثر دو هفته پس از پایان نوبت های امتحانی مقرر بلامانع است.(مصوب جلسه 298 کمیسیون معین مورخ 16/7/82 به شماره ابلاغی 9/6573/120 مورخ 11/8/82)
- به دانش آموزان شرکت کننده در مسابقات کشوری و اردوی آن اجازه داده شود با اخذ معرفی نامه عکسدار از واحد آموزشی مربوط و همراه داشتن مدارک لازم مبنی بر شرکت در اردو و مسابقه به اداره آموزش و پرورش محل برپایی اردو و مسابقه (مقصد) مراجعه و در صورت دایر بودن رشته تحصیلی مورد نظردر امتحانات داخلی یکی از مدارس شرکت نمایند. نمره های این قبیل دانش آموزان پس از تایید اداره آموزش و پرورش مقصد به اداره آموزش و پرورش مبدأ جهت ابلاغ به واحد آموزشی ذیربط ارسال می شود.
1- به استناد مصوبه دویست و ششمین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 29/4/78 که طی شماره 8/1438/120 مورخ 2/5/78 ابلاغ شده است:
- فهرست دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی که در خرداد ماه شرایط استفاده از ماده فوق را کسب میکنند از طریق مدرسه به اداره آموزش و پرورش ارسال تا تمهید مقدمات ثبت نام و شرکت آنان در امتحانات شهریور ماه پایه اول راهنمایی تحصیلی در یکی از مدارس راهنمایی فراهم گردد.
- کارنامه و دفتر امتحانات برای شرکت کنندگان در امتحانات شهریور ماه بصورت یک نوبتی تنظیم گردد و برای آنان نمره انضباط منظور نشود.
2- به استناد مصوبه سیصدو بیست و نهمین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 16/10/83 به شماره ابلاغی 9/8810/120 مورخ 27/10/83 منظور از مدارس بزرگسالان ، مدارس دوره متوسطه و پیش دانشگاهی بزرگسالان می باشد.
3- منظور از ایثارگر در این ماده واجدین شرایط بند 1 و2 مصوبه جلسه 632 شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 6/12/77 است.
1- برابر مصوبه دویست و شانزدهمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 25/8/59 که طی شماره 4707/ دش مورخ 10/9/59 ابلاغ شد، شورا موافقت خود را با تعطیل کردن مدارس خاص اقلیت های رسمی در روزهای تعطیل مجاز آنها حداکثر تا یازده روز در سال مشروط بر اینکه تعداد ساعات کار سالانه این گونه مدارس از تعداد ساعات کار مقرر در آیین نامه های مربوط کمتر نباشد اعلام نمود. ضمناً به استناد مصوبه دویست و نود و هشتمین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 16/7/82 به شماره ابلاغی 9/6576/120 مورخ 11/8/82 « دانش آموزان اقلیتهای مذهبی شاغل به تحصیل در مدارس عادی مجاز خواهند بود در اعیاد مذهبی و مناسبتهای ویژه از مفاد مصوبه دویست و شانزدهمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 25/8/59 استفاده نمایند.»
برابر نامه شماره 28518/20302 مورخ 30/5/78 ریاست جمهوری اعیاد مذهبی و مناسبتهای قومی اقلیت های مذهبی زرتشتی، کلیمی و مسیحی به شرح زیر خواهد بود:
الف- اعیاد مذهبی و مناسبتهای ویژه اقلیت زرتشتی
1- تولدزرتشت پیامبر (زاد روز اشوزرتشت) 2- روز بزرگداشت شهدا و درگذشتگان 3- جشن مهرگان 4- درگذشت زرتشت پیامبر (درگذشت اشورزتشت) 5- جشن سده
ب- اعیاد مذهبی و مناسبتهای ویژه اقلیت کلیمی
1- پسح عید فطیر 2- شاووعوت(نزول تورات) 3- روش هشانا( اول سال نو) 4- کیپور( روزه بزرگ) 5- سوکرت(عیدسایبانها) 6- پوریم
ج- اعیاد مذهبی و مناسبتهای ویژه مسیحیان آشوری
1- عید میلاد مسیح (ع) 2- سال نو میلادی 3- عید تعمید حضرت مسیح (ع) 4- روز نینوا 5- عیداوشانا 6- عید پاک 7- عید عروج مسیح (ع) 8- عید نیطیکاست
د- اعیاد مذهبی و مناسبتهای ویژه مسیحیان ارمنی کاتولیک
1- عید میلاد مسیح (ع) 2- عید سال نو میلادی 3- عید تعمید مسیح (ع) 4- عید رهبران مذهبی ارامنه 5- عید شهدای وارطاناش 6- عید پاک 7- روز شهدای ارمنی
1- به استناد مصوبه ششصدو شصت و نهمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 29/9/80 که طی شماره 8/3320/120 مورخ 9/10/80 ابلاغ شده است:
« به کمیسیون خاص اداره کل آموزش و پرورش مدارس خارج از کشور اجازه داده می شود با در نظرگرفتن زمان لازم برای اجرای کامل برنامه های درسی و آموزشی در طول سال تحصیلی و شرایط کشورهای متوقف فیه و هماهنگی با نمایندگیهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران در کشور ذیربط تعطیلات الزامی و زمان شروع و پایان سال تحصیلی مدارس را تعیین و ابلاغ کند.
چنانچه مدارس ایرانی خارج از کشور در منابستهای ویژه، اعیاد ملی و مذهبی و سوگواریها تعطیل نباشند گرمیداشت ایام مربوط متناسب با امکانات و شرایط الزامی است.
تبصره – زمان امتحانات مدارس ایرانی خارج از کشور در دروس نهایی دوره متوسطه با هماهنگی اداره کل سنجش و ارزشیابی تحصیلی تنظیم خواهد شد.
1- به استناد مصوبه ششصدو شصت و نهمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 29/9/80 که طی شماره 8/3195/120 مورخ 3/10/80 ابلاغ شده است، اعزام دانش آموزان منتخب برای شرکت در جشنواره ها ،مسابقات علمی، فرهنگی و هنری و نظایر آن با رعایت ماده مذکور مجاز خواهد بود.
ضمناً به استناد مصوبه دویست و چهل وهشتمین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 8/4/84 به شماره ابلاغی 9/10633/120 مورخ 22/4/84 بیتوته( ماندن دانش آموزان در شب) دانش آموزان در مدرسه در ایام تعطیل و خارج از ساعت رسمی صحیح نیست.
2- به استناد نامه 8/1109/120 مورخ 7/4/79 دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش گواهی های صادره از مدارس برای رسیدگی به وضع مشمولین نظام وظیفه عمومی برابر آیین نامه اجرایی بخش معافیت قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 9/5/64 هیأت وزیران توسط ادارات آموزش و پرورش تایید می گردد.
همچنین به استناد اعلام نظر شورای عالی در جلسه 645 مورخ 26/3/79 و کمیسیون معین در جلسه 231 مورخ 17/3/79 که طی شماره 8/690/120 مورخ 7/4/79 ابلاغ شده است:
- کلیه کارنامه ها و گواهی های تحصیلی صادره از مراکز نهضت سوادآموزی با مهر وامضای راهنمای مسئول امتحانات شهرستان دارای اعتبار قانونی خواهد بود.
- اسناد، مدارک و کارنامه های تحصیلی کلاس های پنجم لازم التعلیم و بزرگسال لزومی به تأیید ادارات آموزش و پرورش ندارد.
- صدور تأییدیه کارنامه کلاس پنجم ابتدایی بزرگسال توسط دفتر نهضت سوادآموزی انجام میگیرد.